نیروی هوایی آمریکا در حال ساخت و پیشرفت بمبای هوشمندیه که بسته به نوع هدف انفجار متفاوتی دارن. این «مهمات دارای اثرات قابل تماس» (Dialable Effects Munition) می تونن قدرت انفجار رو واسه نابودی کامل محل تجمع نیروهای دشمن زیاد کنن یا اونو اونقدر کم کنن که واسه کشتن یه تروریست بدون آسیب رسوندن به غیرنظامیان دور و بر اون کافی باشه. سرهنگ گری هاس، مدیر بخش مهمات آزمایشگاه تحقیقاتی نیروی هوایی آمریکا میگه که در بدترین شرایط شاید بخواین مواد منفجره رو به طور کامل غیرفعال و خاموش کنین و کلاهک داخلی بمب رو مانند یه گلوله به شخصی که تو یه جمع کنار میز نشسته برخورد داده بدون اینکه کوچیکترین آسیبی به دیگر افراد حاضر سر میز برسه.
اما دفعه بعد می تونین از همین اسلحه واسه ایجاد انفجاری کامل و بزرگ واسه ویرون کردن همون ساختمون استفاده کنین. این تکنولوژی یکی دیگه از راه هاییه که ارتش آمریکا واسه مقابله با قدرتای بزرگ حریف مانند روسیه و چین می تونه در پیش بگیره بدون این که درسای سخت جنگای چریکی در افغانستان و عراق رو از یاد ببره. یه اسلحه منفردی که بتونه واسه وسعت وسیع و مختلفی از اهداف با تنظیمات متفاوت استفاده بشه واسه جنگای موسوم به «درگیریای هیبریدی» به درد بخور میشه. در اینجور جنگایی، مانند جنگ علیه دولت اسلامی و شبه نظامیان طرفدار روسیه در اوکراین، دشمن از هر چیزی رو که در دسترس داره، از کماندوهای مخفی شده در میان مردم تا تانکای سنگین، استفاده می کنه که همه اونا به سلاحای متفاوتی واسه نابود کردن نیاز دارن.
از دهه ۱۹۶۰، کلاهکای هسته ای انفجارهای متفاوتی تولید می کنن. روش استاندارد واسه ایجاد اینجور قابلیتی القا کردن مقدار کمتر یا بیشتری گاز تریتیومه که عکس العمل اتمی رو زیاد می کنه.
اما مواد منفجره عادی تا حالا دارای اینجور توانایی و انعطاف پذیری نبودن. پیشرفته ترین تکنولوژی نزدیک به این معنی در مواد منفجره عادی، تکنولوژی موسوم به «ارتفاع انفجار متغیر» است که به یه بمب اجازه میده بالاتر رفته و اثر انفجار خود رو در منطقه بزرگتری اعمال کنه یا پایین تر رفته و اثر انفجار رو به نقطه ای خاص محدود کنه اما اثرات این تکنولوژی فقط در مسافتای مشخص و محدود قابل توجه بود.
از این رو وقتی که پس از دوران جنگ سرد کاهش تلفات غیرنظامیان به یه نگرانی بزرگ تبدیل شد، ارتش آمریکا بمبای جدید زیادی ساخت که بسیار دقیق و نقطه زن بوده و واسه نابودی اجتماعات دشمن به کار می رفتن. در اوایل سال ۱۹۹۹، نیروهای هوایی که منطقه پرواز ممنوع رو بر فراز عراق حکمفرما کرده بودن، مواد منفجره موجود در بمبای ۲٫۰۰۰ پوندی خود رو با بتن جانشین کرده بودن و اینجوری از این بمبا به جای ایجاد انفجارهای بزرگ به عنوان گلولهای یه یدونه تیرانداز اما با قدرت و حجم بسیار بیشتر استفاده می کردن.
خیلی زود ارتش آمریکا بمبای مخصوص با قدرت انفجار کم مانند بمبای با قطر کم (SDB) با وزن ۲۵۰ پوند و اسلحه با آسیب جانبی کم به وزن ۵۰۰ پوند رو ساخت که پوشش فلزی عادی رو با یه پوشش کربن-فیبر جانشین می کرد و اینجوری دیگه خبری از تبدیل شدن غلافای فلزی به ترکشایی مرگبار نبود. حتی بمبای ۵۰۰ پوندی Mk 82 هم که غلافی فلزی داشتن با یه ترفند هوشمندانه کارکرد جدیدی پیدا کردن. با کند کردن فیوز به اندازه ۱۰ میلی ثانیه، به این بمبا فرصت کافی داده می شه تا قبل از انفجار به طور کامل در زیر زمین دفن شده و این موضوع نور ایجاد شده در لحظه انفجار و صدای اونو شدیدا کاهش می داد. مشکل این سلاحای ضعیف شده این بود که نمی تونستید در صورت نیاز اونا رو با قدرت بیشتری منفجر کنین.
مثلا تو یه عملیات نیروهای آمریکایی چند بمب فیوز کنده شده Mk 82 روی کاروانی گیر افتاده از نیروهای دشمن رها شد.
این بمبا همونطور که انتظار می رفت به زیر زمین رفته و شوکی بزرگ رو در زیر زمین ساختن که باعث از این رو به اونو شدن همه خودروهای کاروان دشمن شده اما نیروهای دشمن بدون این که آسیبی ببینن تونستن از مهلکه فرار کنن. راه حل اینجور معضلی این بود که هواپیماها همزمان بمبای با فیوز کنده شده و بمبای معمولی رو حمل کنن اما این بدون معنا بود که هواپیماهای نامبرده تنها می تونستن از نصف ظرفیت خود واسه نابودی یه هدف خاص استفاده کنن. چه می شد اگه می تونستید سلاحی بسازین که واسه نابودی اهدافی جور واجور مناسب باشه و بتونین طوری اونو تنظیم کنین که هدف مورد نظر شما رو مورد اصابت بذاره نه چیز دیگری رو؟ این همون چیزیه که آزمایشگاه تحقیقاتی نیروی هوایی آمریکا در حال تحقیق روی اون هستش.
اولین قدم در این میدون ساخت بمب دارای اثرات قابل تماسه؛ بمبی ۲٫۰۰۰ پوندی می تونه ارتفاع انفجار خود رو بالا برد و محدوده وسیع تری رو تحت تاثیر بذاره. در واقع این اسلحه محصول فرعی تلاشا واسه جایگزینی بمبای خوشه ای بود که «باران فولادی» ترکشای اونا می تونه کاروانی کامل از خودروهای زرهی دشمن رو نابود سازه اما همزمان مرگ غیرنظامیان بسیاری رو به دنبال داره، چیزی که آمریکا در معاهدات بین المللی قول جلوگیری از اونو داده. در حالی که این بمبای هوشمند واسه جنگای بزرگ موثر و موثر هستن، در حملات ضد تروریستی احتیاجی به به کار گیری بیشترین حد قدرت انفجاری این بمبا نیس.
اینجوری میشه از بمبایی کوچکتر با انعطاف انفجاری بیشتر استفاده کرد و هنگام برخورد با یه هدف بزرگ به جای به کار گیری یه بمب ۲٫۰۰۰ پوندی از ۴ بمب ۲۵۰ پوندی استفاده می کنین. بعضی اهداف سخت مانند پناهگاهای زیرزمینی بتنی هم وجود دارن که واسه نابودی اونا باید اطمینان داشته باشین که همه مواد منفجره یه بمب بزرگ در وقتی واحد به طور دقیق به اون هدف واحد اصابت کنن. نسخه ۲۵۰ پوندی این بمبای هوشمند نسل دوم این تکنولوژی جدید میشه که با نام «مهمات دارای اثرات انتخابی» (Selectable Effects Munition) است که علاوه بر کوچکتر بودن، شامل سیستمای کنترلی الکترونیکی پیشرفته ای میشه که به خلبان اجازه میده اندازه انفجاری تولیدی مورد دلخواه خود رو در میونه عملیات و از درون اتاقک خلبان تعیین کنه.
اینجوری با فعال کردن یا غیرفعال کردن مواد منفجره موجود در بمب می تونین از اون واسه ایجاد انفجاری بزرگ یا به عنوان یه گلوله بزرگ بدون قدرت انفجاری استفاده کنین. با تکنولوژیای جدید این قدرت انتخاب بسیار بیشتر می شه طوری که قبل از انفجار می تونین فقط بخشی از فیوزها رو فعال کرده و یا مشخص کنین که انفجار از نوک کلاهک شروع شه و بعد در ادامه به سمت عقب بره و یا واسه هدفی دیگه این ترتیب به طور کاملً برعکس باشه. واسه رسیدن به اینجور هدف جاه طلبانه ای به زمانبندی دقیق میلی ثانیه ای و مدل سازی ریاضی بسیار پیچیده نیازه.
البته در صورت ساخت در اندازه انبوه، اینجور بمبایی جانشین همه شکلای جور واجور کلاهکا نمی شن و قرار نیس از این کلاهکای خاص به عنوان نوشدارویی واسه همه اهداف استفاده کرد.
در آخر باید گفت که اینجور تکنولوژی عجیب ای می تونه به تولید بمبی منتهی شه که می تونه یه تانک رو در میدون جنگ نابود سازه و یا خودرو یه تروریست رو در عملیاتی مشابه در وسط خیابانی شلوغ مورد هدف بذاره بدون اون که کوچیک ترین آسیبی به محیط دور و بر برسه.
۷ واقعیت ناخوشایند در مورد بمبای هسته ای که خواب رو از شما می گیره
موشک ضد تانک جدید روسی با قدرت نفوذ در بیشتر از ۱ متر زره و اسلاح آمریکا واسه مقابله با اون
اس اس- ایکس-۳۰ شیطان ۲: موشک بالستیک قاره پیما و خوفناک جدید روسیه
موشک کروز قدرتمندی که در زمین، صخره و بتن نفوذ می کنه
